HASTA HAKLARI VE YENİ TÜRK CEZA KANUNU

HASTA HAKLARI VE YENİ TÜRK CEZA KANUNU

Yrd. Doç. Dr. Yahya DERYAL

KTÜ-İİBF Hukuk Öğretim Üyesi

1 Nisanda yürürlüğe girecek yeni Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu, evrensel hasta hakkı normları bakımından genel olarak olumlu iyileştirmeler getirmektedir.

Örnek olarak akıl hastası, alkol, uyuşturucu ve madde bağımlısı suçluların yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında gözetim ve tedavi altında tutulması ve burada geçirecekleri tedavi sürelerinin cezalarına sayılması kabul edilmiştir.

İnsan sağlığı konusu önemsenerek ayrıntılı şekilde düzenlenmiş ve sağlık hakkını istismara yönelik suçlar ağır yaptırımlara bağlanmıştır.

Örnek olarak organ ve doku ticareti, insan üzerinde bilimsel amaçlı deney yapılması çağdaş normlarda sınırlamalara tabi tutulmuştur. İnsan onuru ile bağdaştırılamayan ve “insanlık suçu” sayılan işkence ve eziyet konusu, sadece kamu görevlilerinin işleyebileceği bir suç olarak düşünülmemiş, memur olmayanların bir kişiye karşı bedensel veya ruhsal yönden acı vermesi ve onu aşağılaması “eziyet” olarak görülmüştür.

Gebe kadınlar, çocuklar ve savunmasız hastalar üzerinde işlenecek suçlar, çoğu yerde ağırlatıcı sebep olarak öngörülmüş, bazen de ayrı bir suç sayılmıştır. Böylece bu himayesiz kitle, özel koruyucu yaptırımlarla güvence altına alınmaya çalışılmıştır.

Hastaların özel hayatı ve mahremiyet hakkı, özel hükümlerle koruma altına alınmıştır.

Hâkim veya savcı kararı olmaksızın rıza dışı genital muayene yasaklanmış ve yaptırıma bağlanmıştır.

1 yıldan daha kısa sütreli hapis cezaları için, paraya çevirme imkânı yanı sıra, ruhsat iptali, en az 2 yıl mesleki eğitim mecburiyeti ve kamu yararına bir işte çalışma gibi yeni ve çağdaş alternatif cezalar uygulanması kabul edilmiştir.

2 yıldan az hapis cezalarının ertelenmesi mümkün hale gelmiştir.

Bu iyileştirmeler yanı sıra sağlık çalışanlarının görevleri sırasında karşılaşacakları suçları bildirme yükümlülüklerinin kapsamının aşırı genişletilmesi ve bu görevin ihmali halinde uygulanacak cezaların aşırı ağırlaştırılması hasta hakları bakımından kabul edilebilir değildir.

Mevcut Ceza Kanunumuzda, sadece kişiler üzerinde işlenen suçların bildirilmesi zorunlu iken ve hastanın kendisi hakkında kovuşturmaya neden olacak bir suçun bildirilmesi zorunlu değilken; yeni Ceza Kanunu bu makul sınırlamaları kaldırmış ve suçun kapsamını aşırı genişlettiği gibi, hafif para cezasını da 1 yıla kadar hapis cezasına dönüştürmüştür.

Böylece her nasılsa bir suça bulaşmış hastaların tedavi olma hakkı engellenmiş olmaktadır.

Ayrıca bu düzenleme, hekimlerin tedavi sırasında öğrendikleri hastalarına ilişkin sırları hiç bir şekilde açıklamama borcuna da aykırıdır. Kaldı ki, yeni Ceza Kanunu meslek sırrının ifşası suçunun cezasını 3 aydan 9 aya çıkarmış bulunmaktadır.

Hasta hakları bakımından sakıncalı bulduğumuz bu düzenlemelerin yeniden gözden geçirilmesini beklemekteyiz.

eski ve yeni türk ceza kanununda sağlık hizmetlerine yönelik suçlar
Eski TCK	Suç	Ceza	Yeni TCK	Suç	Ceza
46	Akıl hastalığı – mesuliyetsizlik: Suç işlediği sırada akıl hastası olan kişilere ceza verilmez ve şifa buluncaya kadar muhafaza ve tedavi altına alınırlar. Ağır hapis cezasını gerektiren suçlarda gözetim süresi --------------------------à	En az 1 yıl hapis	57	Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri: Suç işlediği sırada akıl hastası olduğu tespit edilen kimseler, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınırlar. Akıl hastasının toplum açısın­dan tehlikeliliği ortadan kalkmadıkça veya önemli ölçüde azalmadıkça, güvenlik tedbiri uygulamasına devam edilir. Kusur yeteneği tam olarak kalkmamış olmakla birlikte, hastalığı yüzünden davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişinin hapis cezası, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirine çevrilebilir. Suç işleyen alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağım­lısı kişiler, bu hastalıklarından kurtuluncaya kadar, güvenlik tedbiri olarak, alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılarına özgü sağlık kuruluşunda tedavi altına alınır. * Sağlık kurumlarında geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır.
198	Meslek sırrını ifşa: (Resmi görevi veya sıfatı ya da meslek ve sanatı gereği ifşasında zarar görülen bir sırra vakıf olup ta meşru bir sebebe dayalı olmaksızın ifşa etmek)	3 aya kadar hapis	134, 137	Özel hayatın gizliliğini ihlal (134): Gizliliğin görüntü veya ses kaydı yoluyla ihlali ---------------------------------------------à Özel hayata ilişkin görüntü veya sesleri ifşa etmek -------------------------------------------à Fiilin basın ve yayın yoluyla işlenmesi -----à Genel ağırlatıcı sebepler (137): a. Memurun yetkisini kötüye kullanması ile b. Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanarak	6 ay – 2 yıl hapis veya para cezası En az 1 yıl hapis 1 – 3 yıl hapis 1 / 2 artırım
228	Memuriyeti suiistimal ve keyfi muamele: (Memurun görevini kötüye kullanarak keyfi muamele yapması)	6 ay – 3 yıl hapis	256	Zor kullanma yetkisinin kötüye kullanılması kasten yaralama sayılır: (Ölçüsüz kuvvet kullanma)	+ 1 – 3 yıl hapis
229	Memurluk sırrını ifşa	6 ay – 2 yıl hapis	258	Göreve ilişkin sırrın açıklanması	+ 1 – 4 yıl hapis
230	Memurun görevi ihmal -------------------à Devlete bir zarar verilirse ----------------à	3 ay – 1 yıl hapis 6 ay – 3 yıl hapis	257/2	Görevi ihmal yoluyla kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına ya da haksız kazanca sebep olma	+ 6 ay – 2 yıl hapis
235	Re’sen kovuşturma gerektiren bir suçu öğrenen memurun bildirmemesi	4 ay – 2 yıl hapis + süreli/süresiz görev mahrumiyeti	279	Memurun suçu bildirmemesi: (Kamu adına kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenen memurun yetkili makamlara bildirimde ihmali veya gecikmesi)	+ 6 ay – 2 yıl hapis
236	Memurların birlikte görev bırakması (En az 3 memurun birlikte görevi bırakması ya da yavaşlatması)	4 ay – 1 yıl hapis + süreli/süresiz görev mahrumiyeti	260	Kamu görevinin topluca terki (En az 4 memurun birlikte görevi terki ya da yavaşlatması) * Hizmeti aksatmayacak biçimde ve sendikal amaçlı iş bırakma halinde cezada indirim yapılabileceği gibi, hiç ceza verilmeyebilir.	-- 3 ay – 1 yıl hapis
237	Evlenme yasaklarına aykırılık: Evlenmesi yasak olanların evlenmesi, velilerin buna rıza göstermesi, memurun böyle bir nikâhı kıyması	3 ay – 2 yıl hapis	230/6	Evlenme cüzdanını görmeden dini nikâh yapma: * Evlenmeye engel olmayan akıl hastalığı raporunun gerçeğe aykırı olması, görevi ihmal veya kötüye kullanma sayılabilir.	2 – 6 ay hapis
238	Memurun ticaret yapması (Memurun görev yaptığı yerde zorunlu ihtiyaç maddesi ticareti yapması)	Ağır para cezası ve süresiz görev mahrumiyeti	259	Kamu görevlisinin ticareti (Yaptığı görevin sağladığı nüfuzu kullanarak mal veya hizmet satışı)	+ 6 aya kadar hapis
240	Memurun görevini kötüye kullanması-> Hafifletici sebepler varsa -----------------à	1 – 3 yıl hapis + süreli-süresiz görev mahrumiyeti 6 ay – 1 yıl hapis	257	Görevi kötüye kullanma (Görevin gereğine aykırı davranarak kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına ya da haksız kazanca sebep olma) * Görevini yapması için kendisine veya bir başkasına çıkar sağlayan memura da aynı ceza verilir.	1 – 3 yıl hapis
243	Memurun sanığa suçunu söyletmek için işkence ve sair kötü muamele yapması	5 yıla kadar ağır hapis + süreli-süresiz memurluktan mahrumiyet	94/1	İşkence: Bir kamu görevlisinin, insan onuru ile bağdaşmaz şekilde bir kimsenin bedenen veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama ve irade yeteneğinin etkilenmesine veya aşağılanmasına neden olması	3 - 12 yıl hapis
253	Haksız resmi elbise giyilmesi, nişan ve alametlerin kullanılması	3 ay – 1 yıl hapis	264	Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma: (Bir rütbe veya kamu görevinin veya mesleğin resmi elbisesini yetkisi olmaksızın alenen ve başkalarını yanıltacak şekilde giyme veya hakkı olmayan nişan veya madalyaları takma) Ağırlatıcı neden: (Elbisenin sağlayacağı kolaylık ve olanaklardan yararlanarak bir suç işlenirse)>	= 3 ay – 1 yıl hapis 1 / 3 artırım
263	Bulaşıcı hastalıklar nedeniyle Hükümetçe alınan karantina emir ve uygulamalarına fiilen engel olmak	1 ay – 1 yıl hapis	195	Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma: (Bulaşıcı hastalığa yakalanmış veya bu hastalıktan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymama)	2 ay – 1 yıl hapis
282	Bilirkişilikten kaçınma (Asılsız bir sebeple)	6 aya kadar hapis + hapis süresi kadar meslek ve sanatın tatili	276	Bilirkişinin gerçeğe aykırı görüş bildirmesi	1 – 3 yıl hapis
395	Sağlığa aykırı ilaç satılması (İlaçların sağlığa zarar verecek şekilde bozulması, satılması)	1 – 5 yıl hapis + hapis süresi kadar meslek ve sanatın tatili	186	Bozulmuş ilaç satılması (Sağlık için sakıncalı ilaçları bulundurma veya satma) Ruhsatla yürütülen meslek mensupları için>	=1 – 5 yıl hapis Ceza 1/3 artırılır
400	Sağlık mesleğinin kötüye kullanarak kamu sağlığına zarar verme	2 – 10 yıl ağır hapis + hapis süresi kadar meslek ve sanatın tatili	187	Sağlığa zararlı ilaç üretme ve satma Ruhsatla yürütülen meslek mensupları içinà	1 – 5 yıl hapis 1 / 3 artırım
409	Zehirleri izinsiz satmak	15 gün – 2 yıl hapis	194	Sağlık için tehlikeli madde temini: (Sağlık için tehlikeli maddeleri çocuklara, akıl hastalarına veya uçucu madde kullananlara verme veya tüketimine sunma)	6 ay – 1 yıl hapis
416-417-418			102	Cinsel saldırı: (Cinsel davranışlarla vücut dokunulmazlığını ihlal) Şikâyet üzerine --------------------------------à Fiilin bir organ veya cisim sokulması suretiyle işlenmesi halinde ------------------à Organ veya cisim sokulması yoluyla eşe yönelik cinsel saldırı, eşin şikayeti üzerine cezalandırılır. Cezayı ağırlaştıran nedenler-----------------à (Beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda olanlara karşı ya da memuriyet veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuzdan yararlanarak ya da birlikte suçun işlenmesi) Cinsel saldırı nedeniyle mağdurun ruh veya beden sağlığı bozulursa ---------------------à Cinsel saldırı sonucu mağdurun bit-kisel hayata girmesi veya ölmesi -----------------à	2 - 7 yıl hapis 7 – 12 yıl hapis 1 / 2 artırım En az 10 yıl hapis Ağırlaştırılmış müebbet hapis
421	Kadınlara veya erkeklere söz atma	6 ay – 2 yıl hapis	105	Cinsel taciz (şikayete tabi) Ağırlatıcı neden -------------------------------à (Hiyerarşi veya hizmet ilişkisinden kaynaklanan nüfuz kötüye kullanılarak ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanarak cinsel taciz) Cinsel taciz nedeniyle mağdur işini kaybetmiş ise ----------------------------------à	3 ay – 2 yıl hapis 1 / 2 artırım En az 1 yıl hapis
448	Kasten öldürme	24 – 30 yıl ağır hapis	81	Kasten öldürme	Müebbet hapis
449-450	Nitelikli kasten öldürme: (Zehirleyerek, canavarca bir hisle, işkence ederek, yakarak, boğarak veya memuru görevi nedeniyle öldürme)	Müebbet ağır hapis	82	Nitelikli kasten öldürme: (Tasarlayarak, canavarca bir hisle, işkence ederek, gebe kadın, çocuk veya kendini savunamayacak durumdaki kişilerin ya da memurun görevi nedeniyle öldürülmesi)	Ağırlaştırılmış müebbet hapis
?			83	İhmali davranışla kasten öldürme: (İcrai davranışa eşdeğer bir yükümlülük ihmalinin ölüme yol açması)	Kasten öldür-mede indirim yapılabilir.
454	Ölümlü intihara ikna ve yardım	3 – 10 yıl ağır hapis	84/1 84/2	Ölümlü intihara yardım ----------------------à Ölümsüz intihara yardım (İntihara teşvik, teyid ve azmettirme) -------------------------à * Eyleminin sonuçlarını kestiremeyen kişileri intihara sevk edenler ile cebir ve tehditle intihara mecbur edenler kasten adam öldürmüş sayılırlar.	+ 4 – 10 yıl hapis 2 – 5 yıl hapis
455	Taksirle ölüme sebebiyet Eğer, birkaç kişi ölmüşse veya ölümle birlikte yaralananlar da olmuşsa --------à	2 – 5 yıl hapis 4 - 10 yıl hapis	85	Taksirle öldürme Eğer, birkaç kişi ölmüşse veya ölüm ile birlikte yaralananlar da varsa ---------------à	+ 3 – 6 yıl hapis + 3 – 15 yıl hapis
456	Kasten yaralama (Öldürme kastı olmaksızın; cismen eza, sıhhat ihlali veya akli melekelerde teşevvüş)	- 6 ay - 1 yıl hapis - 2 – 5 yıl hapis - 5 – 10 yıl ağır hapis	86	Kasten yaralama (Kasten başkasına acı verme, sağlık ve algılama yeteneğini bozma)	1 – 3 yıl hapis 2 – 5 yıl hapis
459	Taksirle yaralamaya sebebiyet (Cismen eza, sıhhat ihlali veya akli melekelerde teşevvüş)	3 - 20 ay hapis	89/1	Taksirle yaralama (Acı verme, sağlık ve algılama yeteneğini bozma)	-- 3 ay – 1 yıl hapis
			90/190/3	İnsan üzerinde bilimsel amaçlı deney * Çocuklar üzerinde hiçbir şekilde bilimsel amaçlı deney yapılamaz.	1 – 3 yıl hapis
?			90/2	Bilimsel amaçlı insan deneylerinin Hukuka uygunluk şartları: 1. Yetkili kurul veya merciden izin 2. İnsan dışı deney ortamında veya hayvanlar üzerinde yeterli deneme 3. İnsan dışı deney sonuçlarının, insan üzerinde de deney yapılmasını gerekli kılması 4. İnsan sağlığı üzerinde kalıcı ve öngörülebilir bir etki bırakmaması 5. İnsan onuru ile bağdaşmayacak acı verici yöntemler kullanılmaması 6. Deney amacının, içerdiği riskten daha önemli olması 7. Deney hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı yazılı rıza alınması ve bir menfaat temini olmaması	1 yıla kadar hapis
?			90/4	Tedavi amaçlı fakat rıza dışı deneme yapmak	1 yıla kadar hapis
			94/2	Nitelikli İşkence Mağdurun gebe bir kadın, bir çocuk ya da beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda bulunan bir kişi olması halinde ---------------------------------à İşkencenin cinsel taciz yoluyla işlenmesi halinde -----------------------------------------à	8 – 15 yıl hapis 10 – 15 yıl hapis
			95	Neticesi sebebiyle ağırlaşan işkence 1. İşkence fiili mağdurun; a) Duyu veya organlarından birinin sürekli işlev zayıflamasına b) Konuşmasında sürekli zorluğa, c) Yüzünde sabit ize, d) Yaşam tehlikesine, e) gebe kadının erken doğumuna, neden olmuşsa --------------------------------à 2. İşkence fiili, mağdurun; a) Şifasız bir hastalığa veya bitkisel hayata girmesine, b) Duyu veya organlarından birinin sürekli işlev kaybına, c) Konuşma ya da çocuk yapma yeteneğinin kaybına, d) Yüzünün sürekli değişikliğine, e) gebe kadının çocuğunun düşmesine, neden olmuşsa --------------------------------à 3. İşkence fiili, vücutta kemik kırılmasına neden olması halinde ------------------------à 4. İşkence sonucu ölüm meydana gelmişse>	Cezada ½ artış Cezada bir kat artış 8 – 15 yıl hapis Ağırlaştırılmış müebbet hapis
468	Çocuk düşürmek ve aldırmak Rızaya dayalı olsa bile, tıbbi neden bulunmaksızın, gebelik süresi 10 haftadan fazla bir kadının çocuğunu düşürtme -----------------------------------à Kadın ölürse -------------------------------à	7 – 12 yıl hapis 2 – 5 yıl hapis 15 – 20 yıl hapis	99	Çocuk düşürtme (Rızası olmaksızın bir kadının çocuğunu düşürtme) ---------------à Rıza dışı çocuk düşürme kadının ruh ve beden sağlığına zarar verirse ---------------à Kadın ölürse -----------------------------------à Rızaya dayalı olsa bile, tıbbi zorunluluk bulunmaksızın, gebelik süresi 10 haftadan fazla bir kadının çocuğunu düşürtme ------à Gebelik süresi 10 haftadan fazla bir kadının rızası ile çocuğunu düşür-türken kadına bir zarar verilirse ----------------------------------à Kadın ölürse -----------------------------------à Gebelik süresi 10 haftayı doldurma-mış bir kadının rızası ile çocuğunu düşürten kimsenin yetkisiz olması ---------------------à * Kadının mağduru olduğu bir suç nedeniyle gebe kalması halinde, 20 haftadan fazla olmayan gebeliğe kadının rızası ile son verme suç değildir.	-- 5 – 10 yıl hapis 6 – 12 yıl hapis 15 – 20 yıl hapis -- 2 – 4 yıl hapis 3 - 6 yıl hapis 4 - 8 yıl hapis 2 - 4 yıl hapis
468-2	Gebelik süresi 10 haftadan fazla bir kadının çocuğunu düşürmeye rıza göstermesi	2 – 5 yıl hapis	100	Çocuk düşürme (Gebelik süresi 10 haftadan fazla bir kadının çocuğunu bizzat düşürmesi veya buna rıza göstermesi ------------------à	-- 1 yıla kadar hapis
471	Kısırlaştırma: Rızaya dayalı kısırlaştırmanın yetkisiz kişilerce yapılması ----------------------à Şeref ve namusu kurtarmak için yapılan kısırlaştırma -----------------------------à	2 - 5 yıl hapis 1 - 3 yıl hapis ½ - 2/3 indirim	101	Kısırlaştırma: Bir erkek veya kadının rıza dışı kısırlaştırılması ---------------------------------à Rızaya dayalı kısırlaştırmanın yetkisiz kişilerce yapılması ----------------------------à	-- 3 - 6 ay hapis 1 - 3 yıl hapis
			103	Çocukların cinsel istismarı (15 yaşından küçük veya büyük olmakla birlikte fiilin anlam ve sonuçlarını algılayamayacaklar ile bunların dışında kalıp cebir, tehdit, hile ve benzeri bir yol ile çocuklara yönelik her türlü cinsel davranış) Fiilin bir organ veya cisim sokulması suretiyle işlenmesi halinde ------------------à Cezayı ağırlaştıran nedenler ----------------à 1. Cinsel istismarın sağlık çalışanlarınca ya da hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılarak yapılması 2. 15 yaşından küçük veya büyük olmakla birlikte fiilin anlam ve sonuçlarını algılayamayacaklara karşı cebir veya tehdit kullanılarak cinsel istismar yapılması Cinsel istismar nedeniyle çocuğun ruh veya beden sağlığı bozulursa ----------------------à Cinsel istismar sonucu çocuğun bitkisel hayata girmesi veya ölmesi -----------------à	3 – 8 yıl hapis 8 – 15 yıl hapis 1 / 2 artırım En az 15 yıl hapis Ağırlaşt. Müebb. hapis
476	Terk edileni haber vermemek, yaralıya yardım etmemek	Ağır para cezası	98	Yardım veya bildirim yükümünün ihlali: (Yaşı, hastalığı, yaralanması veya bir başka nedenle kendini idare edemeyecek kimseye şartların elverdiği ölçüde yardım etmemek ya da durumu yetkili mercilere bildirmemek) Mağdur bu nedenle ölürse ------------------à	+ 1 yıla kadar hapis 1 – 3 yıl hapis
?			121	Dilekçe hakkının kullanılmasını engelleme: Yetkili kamu makamlarına verilen dilekçenin hukuki bir neden olmaksızın kabul edilmemesi ------------------------------------à	6 aya kadar hapis
?			122	Ayırımcılık: Kişiler arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım yaparak; a) Bir hizmetin icrasını veya hizmetten yararlanılmasını engelleme, b) Kamuya arz edilmiş bir hizmeti yapmama	6 ay – 1 yıl hapis
530	Cürmü haber vermekte zühul (Hekim, cerrah, ebe ve sair sağlık çalışanlarının, şahıslar aleyhinde işlenmiş bir suç işlendiğini fark ettiklerinde, gerekli tıbbi müdahale ve yardımı yaptıktan sonra durumu adliye veya zabıtaya bildirmemesi veya bildirmekte gecikmesi) Hastanın kovuşturmasını gerektiren bir suçun ihbarı yapılmaz.	Hafif para cezası	280	Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi: (Görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşan memurun bunu yetkili makamlara bildirmemesi ya da bildirimde gecikmesi)	1 yıla kadar hapis
547	İtidal ve muvazene haricinde veya çirkin ve ayıp görünen başka bir şekilde başkasını incitmek, huzur ve rahatı ihlal	15 güne kadar hapis	123	Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma: (Şikayete tabi) Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla telefon etme, gürültü yapma ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunma	+ 3 ay – 1 yıl hapis
			172	Radyasyon yayma: (Sağlığını bozmak amacıyla bir başkasını radyasyona tabi tutmak) Suçun belirsiz sayıda kişilere karşı işlenmesi halinde -----------------------------------------à Başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli biçimde radyasyon yayma veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine etki à Radyasyon yayılmasına veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine, bir laboratuar veya tesisin işletilmesi sırasında gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılıkla neden olan kişi, başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli bu fiili nedeniyle---à	3 – 15 yıl hapis En az 5 yıl hapis 2 - 5 yıl hapis 6 ay – 3 yıl hapis
			175	Akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetim yükümlülüğünün ihlali: (Akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetim yükümlülüğünü, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde ihmal etmek)	6 aya kadar hapis veya para cezası
?			183	Gürültüye neden olma: (Yasal yükümlülüklere aykırı olarak, başka bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olma)	2 ay - 2 yıl hapis veya para cezası
?			287	Genital muayene: (Bulaşıcı hastalıklarla mücadele amacıyla yapılan genital muayene hariç olarak, yetkili hâkim ve savcı kararı olmaksızın, genital muayene yapma ve muayeneye gönderme)	3 ay – 1 yıl hapis